ΕΘΙΣΜΟΣ ΣΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ

ΕΘΙΣΜΟΣ ΣΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ
του Θανάση Κανάκη

Εκατομμύρια άνθρωποι ανά τον κόσμο και ιδιαίτερα έφηβοι έχουν εντάξει στην καθημερινότητά τους τη χρήση του διαδικτύου ως εργαλείο επικοινωνίας, ψυχαγωγίας, εκπαίδευσης, συναλλαγών κλπ. Τα οφέλη από τη χρήση του είναι πολλά και αναμφισβήτητα. Οι συνέπειες ωστόσο από την κατάχρησή του αποβαίνουν επικίνδυνες και καταστρεπτικές.

Με λίγα λόγια μια επιπόλαιη και αδιάκριτη χρήση του διαδικτύου μπορεί να προκαλέσει αρνητικά αποτελέσματα σε συμπεριφορικό, ψυχικό και οικονομικό επίπεδο. Ειδικότερα:

·       Δυνητικά μπορεί να επέλθει σοβαρή βλάβη στους έφηβους χρήστες (κατάθλιψη, παραβατικότητα, αυτοκτονία).

·       Ελλοχεύει κίνδυνος για την ασφάλεια πληροφοριών και προσωπικών δεδομένων.

·       Εμπλοκή με δραστηριότητες τζόγου.

·       Μοναξιά-αποξένωση (υποκατάσταση προσωπικών και κοινωνικών επαφών, δυσλειτουργικές σχέσεις με συνομήλικους). 

Για να κατανοήσουμε όμως ένα πρόβλημα θα πρέπει αρχικά να το ορίσουμε. Αλήθεια τι είναι αυτό το φαινόμενο του  Εθισμού στο Διαδίκτυο;

[Internet Addiction Disorder (IAD)]

 Ο εθισμός στους ηλεκτρονικούς υπολογιστές και η εξάρτηση από το διαδίκτυο αποτελεί ένα φαινόμενο της τελευταίας δεκαετίας που ολοένα εξαπλώνεται. Η πρώτη περίπτωση είδε το φως της δημοσιότητας το 1997, στις ΗΠΑ ενώ το πρώτο Κέντρο απεξάρτησης λειτούργησε το 1995, στην Πενσυλβανία των ΗΠΑ.

Για να διαγνωστεί ένα άτομο ως εθισμένο στο διαδίκτυο θα πρέπει να πληροί κάποια κριτήρια, τα λεγόμενα διαγνωστικά κριτήρια. Τα δε διαγνωστικά  κριτήρια που οριοθετούν την υπερβολική χρήση (εθισμός) είναι η ύπαρξη τουλάχιστον τριών από τα παρακάτω :

- Συμπτώματα Συνδρόμου Απόσυρσης , όπως ψυχοκινητική διέγερση, εκούσια ή ακούσια κίνηση δακτυλογράφησης των δακτύλων του χεριού, άγχος, έμμονη σκέψη για το Internet, όνειρα για το Internet, θλιμμένη συμπεριφορά, μειωμένη ανταπόκριση στα εξωτερικά ερεθίσματα.

- Χρήση Διαδικτύου προκειμένου να αποφευχθούν συμπτώματα απόσυρσης.

- Παραμονή on-line για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα από το προτιθέμενο

- Κατανάλωση υπερβολικού χρόνου ή/και χρήματος σε δραστηριότητες σχετικές με το Διαδίκτυο (λογισμικό, σκληροί δίσκοι κλπ)

- Έκπτωση λειτουργικότητας του ατόμου (σε κοινωνικό, οικογενειακό, προσωπικό επίπεδο, παραμέληση προσωπικής φροντίδας και υγιεινής, απώλεια ύπνου, ενδοοικογενειακές συγκρούσεις, σχολική αποτυχία)

- Συνέχιση χρήσης παρά την γνώση της παραπάνω έκπτωσης.

( Griffiths M., 2000, CyberpsycholBehav 3:537-550)

Πως όμως ερμηνεύονται  όλα αυτά στη ψυχοσωματική υπόσταση του εξαρτημένου χρήστη;

Ψυχική συμπτωματολογία

·       Αίσθηση ευφορίας την ώρα που βρίσκεται ο χρήστης μπροστά στον υπολογιστή

·       Ανικανότητα να σταματήσει τη δραστηριότητα

·       Αίσθηση κενού, θλίψης, θυμού καθώς και έκρηξη επιθετικότητας όταν δεν βρίσκεται στον υπολογιστή

·       Άρνηση της σοβαρότητας του προβλήματος.

Σωματική συμπτωματολογία

·       Διατροφικές διαταραχές

·       Διαταραχές και αλλαγές στις συνήθειες ύπνου (μειώνονται οι ώρες ύπνου, παρουσιάζονται διακοπές του ύπνου κατά τη διάρκεια της νύχτας)

·       Παρατεταμένη κούραση λόγω αϋπνίας.

·       Mυοσκελετικές παθήσεις (σκολίωση, αυχενικό σύνδρομο, κακώσεις νεύρων, τενοντίτιδες)

·       Κρούσματα φωτοεπιληψίας

·       Παραμέληση προσωπικής υγιεινής

Όλα τα παραπάνω αποκαλύπτουν ότι ο Η/Υ δεν είναι μόνο ένα απλό εργαλείο ή ένα αθώο παιχνίδι που μπορεί να χρησιμοποιείται άφοβα και χωρίς έλεγχο.

  

 Με την χάρη του Θεού παιδιά στο επόμενο τεύχος θα δούμε πώς μπορούμε να προλάβουμε την εκδήλωση του παραπάνω φαινομένου εντοπίζοντας έγκαιρα κάποια προδρομικά συμπτώματα στη συμπεριφορά και στην εν γένει διάθεσή μας μέσα από χρήσιμες συμβουλές για ασφαλή πλοήγηση στον κυβερνοχώρο.